توضیحات
همه چیز درباره تخم شربتی (تخم ریحان)
تخم شربتی (تخم ریحان) چیست؟
تخم شربتی یا همان تخم ریحان، دانههای سیاه رنگ گیاه یا سبزی خوردنی به نام ریحان است، که میتواند ریز یا درشت باشد. ولی اشتباهاً بعضی افراد فکر میکنند که این دو با هم متفاوت هستند، به این دلیل هم که ما اصلاً گیاهی به نام شربتی نداریم که دانهای به نام تخم شربتی وجود داشته باشد و چون معمولا در داخل شربت استفاده میشده است از قدیم این اسم رویش مانده است. پس تخم شربتی همان تخم ریحان است که دارای خواص اعجاب انگیزی میباشد. برای مصرف این دانهها را در آب بریزید. تخم شربتیها آب را به خود جذب میکنند و لعاب ژله مانندی اطراف آنها را میگیرد. این دانهها خوراکی هستند و در تهیه انواع نوشیدنیها و دسرها استفاده میشوند. تخم شربتی یکی از دانههای پرطرفدار در ایران است که به همراه خاکشیر، شربت زعفران و بیدمشک و دیگر شربتها، بخصوص در فصل گرم تابستان بسیار خوشمزه، مفید و پر طرفدار است.
طبع تخم شربتی (تخم ریحان) سرد است یا گرم:
گرم و تر
خواص تخم شربتی (تخم ریحان):
- کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن
- درمان یبوست در بزرگسالان و کودکان
- تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان سرماخوردگی
- کاهش عطش
- مقوی و انرژیزا به خصوص برای ورزشکاران
- مفید برای استخوانها و سلامت دندانها
- تقویت کننده قلب و اعصاب
- رفع خستگی و درمان بیخوابی
- مفید برای زنان باردار
- درمان کبد چرب و کاهش خطر ابتلا به سرطان
مکانیزم عملکرد تخم شربتی (تخم ریحان) در بدن:
- میزان کالری تخم شربتی (تخم ریحان) بسیار کم است و به علت لعابی که اطرافش میباشد، سرشار از فیبر است و باعث کاهش اشتها میشود. زیرا معده را پُر میکند و شما به مدت طولانی احساس سیری میکنید. احساس سیری بیشترین عامل برای کاهش وزن و لاغری است. زیرا مانع از ریزه خواری و پُرخوری میشود. در ضمن تخم شربتی حاوی مقادیر غنی از ویتامینها، اسیدهای چرب امگا۳ و پروتئین است که به همین دلیل باعث افزایش سوخت و ساز بدن شود و چربی سوزی و کاهش وزن اتفاق بیافتد.
- هنگامیکه تخم شربتی داخل آب ریخته و لعابدار میشود، فیبر محلول در آبِ داخل تخم شربتی باعث تنظیم حرکات روده، پاکسازی آن و رفع یبوست میشود.
- تخم شربتی حاوی مقادیر غنی از فلاونوئیدها و آنتی اکسیدانهای مفید است که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود. به همین دلیل برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی مفید است.
- همانطور که گفته شد تخم شربتی قدرت دارد که آب زیادی را جذب کند و به صورت ژلاتین در بیاید. تخم شربتی در معده هنگام هضم، آب زیادی از خودش پس میدهد که تا مدتها عطش فرد را کم میکند به همین دلیل برای افرادی که روز میگیرند بسیار مناسب است تا دیرتر تشنه شوند.
- دانههای شربتی سرشار از ویتامینC، ویتامینB، کلسیم، پتاسیم، امگا۳، آهن، فسفر، فیبر، سدیم، منگنز و به خصوص پروتئین است. این مواد مغذی هستند و باعث تقویت بدن و انرژی زایی به خصوص در ورزشکاران میشود.
- چون تخم شربتی سرشار از کلسیم است و تنها مقدار کمی از آن ۱۸ ٪ کلسیم بدن را تامین میکند که در مقایسه با لبنیات بسیار بیشتر است (به خصوص برای کسانی که لبنیات مصرف نمیکنند) در نتیجه برای استخوانها و سلامت دندانها بسیار مفید است و چون دارای خواص ضد میکروبی، ضد ویروسی و ضد قارچی قوی میباشد، از ایجاد پلاک روی دندان جلوگیری و از پوسیدگی و سوراخ شدن دندانها پیشگیری میکند.
- تخم شربتی دارای خاصیت آرامش بخشی بوده و موجب کاهش استرس و اضطراب فرد میگردد، به درمان افسردگی و درمان بداخلاقی کمک و قلب و اعصاب را تقویت میکند.
- وجود منیزیم در تخم شربتی به کاهش سطح کورتیزون خون کمک میکند. در نتیجه باعث رفع خستگی و درمان بیخوابی میشود.
- فولات موجود در تخم شربتی (تخم ریحان)، خطر نقایص مادرزادی در جنین را کاهش میدهد. همچنین از خونریزی زیاد پس از زایمان پیشگیری میکند. آهن موجود در آن موجب افزایش هموگلوبین خون شده و با افزایش تولید گلبولهای قرمز خون خطر ابتلا به کم خونی یا آنمی در دوران بارداری را کاهش میدهد. تخم شربتی موجب افزایش شیر مادران میشود. در ضمن منگنز درون تخم شربتی موجب رشد کامل استخوانها و توسعه غضروفها در جنین میگردد. شربتهای طبیعی حاوی تخم شربتی، بهترین جایگزین برای مادران باردار به جای نوشابههای گازدار است.
- آنتی اکسیدان فلاونوئید در تخم شربتی بدن را از آسیب رادیکالهای آزاد حفظ میکند. در نتیجه موجب کاهش خطر ابتلا به سیروز کبدی و سرطان کبد میشود و میتواند کبد چرب را پاکسازی کند.
طریقه مصرف تخم شربتی (تخم ریحان):
- هر روز یک ساعت قبل از هر وعده غذایی،یک قاشق چایخوری تخم شربتی داخل یک لیوان آب بریزید و بگذارید نیم ساعت بماند،سپس نیم ساعت مانده به غذا خوردن آن را با یک قاشق غذاخوری عسل،کمی آبلیمو، شکرسرخ و گلاب ترکیب نموده و از استفاده نمایید.
- ترکیب و سپس میل کنید.این کار باعث کاهش اشتهای کاذب و احساس سیری میشود.درضمن از همین روش برای رفع یبوست استفاده نمایید.
- برای تقویت سیستم ایمنی بدن،درمان سرماخوردگی،کاهش عطش،سلامت استخوانها و دندانها،تقویت قلب و اعصاب،یک قاشق چایخوری تخم شربتی را داخل یک لیوان آب بریزید و بگذارید نیم ساعت بماند.سپس با یک قاشق غذاخوری عسل و کمی آبلیمو ترکیب و روزی دو بار صبح و عصرمیلکنید.
- برای رفع خستگی و درمان بیخوابی،یک قاشق چایخوری تخم شربتی را داخل یک لیوان آب بریزید و بگذارید نیم ساعت بماند.سپس با کمی عسل و کمی آبلیمو ترکیب و یک ساعت قبل از خواب میلکنید.شربت به دست آمده کم شیرین باشد.
- ورزشکاران بهتر است یک قاشق چایخوری تخم شربتی را داخل یک لیوان آب بریزند و بگذارند نیم ساعت بماند.سپس با یک قاشق غذاخوری عسل و کمی آبلیمو ترکیب کرده و هر روز بهصورت میان وعده میل کنند.
- برای پاکسازی کبد،یک قاشق چایخوری تخم شربتی را با یک مقدار کم ترنجبین و خاکشیر را داخل یک لیوان آب بریزید و بگذارید نیم ساعت بماند،سپس میل کنید.زیرا این ترکیب ضد سودا و بلغم است و به سلامتی کبد کمک میکند.
مضرات تخم شربتی (تخم ریحان):
- در افرادی که مشکل تیروئید یا نفخ معده دارند در مصرف تخم شربتی احتیاط کنند.
- مصرف بیش ازحد میتواند باعث کاهش فشار خون شود. به همین دلیل برای افراد مُسن و کسانی که بیماری افت فشارخون دارند، مضر است. چون ممکن است موجب ضعف و بیحالی شود. برای مصرف آن از مشاوره تغذیه یا پزشک مشورت بگیرید.
- همچنین مصرف بیش از حد تخم شربتی باعث سرگیجه و اختلال در بینایی فرد مصرف کننده میشود.
- حتماً حواستان باشد که همه دانههای شربتی خیس بشوند، چون اگر خشک باشند ممکن است در گلوی فرد گیر کنند و باعث خفگی شوند.
- مصرف تخم شربتی برای کودکان زیر یک سال توصیه نمیشود، زیرا توانایی بلع در آنها کامل نشده است.
- مصرف بیش ازحد تخم شربتی با داروهای ضد انعقاد خون تداخل ایجاد میکند و اگر داروی کاهش فشارخون میخورید در مصرف تخم شربتی محتاط باشید.
- اشخاص مبتلا به عفونت کرم معده و روده نباید تخم شربتی استفاده کنند.
- البته که برای زنان باردار بسیار مفید است. اما چون میتواند سطح استروژن را تغییر بدهد، ممکن است در موارد خاص مشکلاتی برای مادر و جنین به وجود بیاورد. در نتیجه حتماً برای مصرف با پزشکتان مشورت کنید.
- همچنین زیاده روی در مصرف تخم شربتی برای افراد با مزاج گرم، چون خودش هم مزاجش گرم است میتواند باعث سردرد، زخم شدن زبان، خارش گلو و دور دهان شود. حتماً قبل از مصرف تخم شربتی را بشویید تا از گرد و غبار جدا گردد.
*برای تهیه شربت میتوانید، از شکرسرخ و گلاب نیز استفاده نمایید.
مصلح تخم شربتی (تخم ریحان) چیست؟
عسل، شربت سکنجبین
روحی پور –
با کیفیت